Bezpieczeństwo na stoku, czyli jak wrócić cało po śnieżnym szaleństwie

Wyjeżdżając na zimowy wypoczynek na śniegu chcemy wrócić cali i zdrowi. Zapewnienie dużej szansy szczęśliwego powrotu wymaga pewnej dozy wiedzy o niebezpieczeństwach oraz informacji o regułach, które obowiązują na narciarskich stokach

Przygotowanie do wyjazdu

Sporty zimowe dostępne są dla wszystkich a ich uprawianie zalecane dla każdego wieku. Stanowią jednak duże obciążenie dla organizmu. Podstawowym warunkiem sprostania poważnemu niekiedy wysiłkowi fizycznemu jest dobry stan zdrowia. Uprawianie narciarstwa, snowboardu jest - fizjologicznie to ujmując - bardzo podobne do podnoszenia ciężarów na linie. Mamy przeciwdziałać sile ciążenia powiększonej o moment pędu na równi pochyłej, próbując utrzymać ciało w równowadze i jednocześnie sterować płoz/ą/ami, na któr/ej/ych się ślizgamy po śniegu, w zamierzonym kierunku.

Zalecenie jest oczywiste - sucha zaprawa przed sezonem czyli trening dla zwiększenia wydolności oraz kontrola stanu zdrowia przed wyjazdem w góry są niezbędne.

Zalecenie - jeśli zażywamy jakieś leki, w górach należy zawsze je mieć przy sobie.

Abyśmy byli kompletnie gotowi do wyjazdu musimy przygotować zawczasu sprzęt i ekwipunek.

Ciepły i wygodny strój oraz sprawdzony i zadbany sprzęt jest niezbędny. Jeśli nie potrafimy dbać o sprzęt sami, zlećmy jego przygotowanie przed sezonem fachowemu serwisowi. Z przyjemnością obserwujemy jako eksperci coraz lepsze przygotowanie zawodowe sprzedawców sprzętu i serwisantów. Warto z ich wiedzy korzystać. Wybór sprzętu w obecnych czasach wymaga potężnej dawki wiedzy.

Zalecenie - koniecznie zróbmy przegląd sprzętu przed wyjazdem na śnieg.

W sprawie sprzętu jest pełno nieporozumień. Ale zupełnie nową rekomendacją ekspertów jest zalecenie dla wszystkich - używajcie kasków.

Zalecenie - Do zimowych sportów bądźmy przygotowani nie tylko fizycznie i sprzętowo, ale i prawnie. Co to oznacza? Koniecznie zawrzyjmy odpowiednie umowy ubezpieczenia - od nw i oc tak jak w ruchu drogowym. Jeśli nie wiedzą Państwo jakie umowy zawrzeć aby uzyskać odszkodowanie za zniszczony lub ukradziony sprzęt, aby pokryć koszty leczenia po wypadku albo być chronionym wobec roszczeń osób trzecich właściwych porad udzieli Wam każde biuro podróży zrzeszone w Polskiej Izbie Turystyki.

Zalecenie - w podróży autem - nie wkładajmy odkrytych nart z wiązaniami na dach samochodu. Zmiany w konstrukcji wiązań spowodowały, że niesprzyjające warunki atmosferyczne w trasie mogą spowodować uszkodzenie (zmęczenie ) tworzyw, z których wykonane są wiązania co zakłóci ich niezawodne działanie.

Zasady uczestnictwa w sportach śnieżnych

Podstawy prawne w każdym państwie są inne. U nas obowiązują poprzez ustawę o kulturze fizycznej, która zobowiązała do wydania rozporządzenia o warunkach bezpieczeństwa wypoczynku w górach i nad wodą. Takie rozporządzenie zostało wydane i z mocy par.9 załącznika do niego, reguły ruchu narciarskiego, w tym dekalog FIS, są obowiązującymi wskazówkami dla uczestników ruchu narciarskiego ujmowanego bardzo szeroko (wszystkich, którzy ślizgają się po śniegu).

Międzynarodowy Dekalog reguł Międzynarodowej Federacji Narciarskiej (FIS)

1.Wzgląd na inne osoby

Każdy narciarz powinien zachowywać się w taki sposób, aby nie zagrażać nikomu innemu i nie spowodować żadnej szkody.

Komentarz FIS: Narciarz odpowiedzialny jest także za złe działanie sprzętu, który używa. W szczególności dotyczy to nowinek technicznych (płyty carvingowe lub do wyczynu)

2. Panowanie nad szybkością i sposobem jazdy.

Każdy narciarz musi zjeżdżać z szybkością dopasowaną do swych umiejętności, rodzaju i stanu trasy, warunków pogodowych i natężenia ruchu.

Komentarz FIS: Kolizje na stoku najczęściej zdarzają się z powodu nadmiernej szybkości, niezapanowania nad nartami lub niezauważenia innego uczestnika ruchu. Narciarz obowiązany jest poruszać się tak, aby w razie konieczności móc zatrzymać się lub skręcić w ramach umiejętności jakie posiada. Narciarz obowiązany jest poruszać się wolno w miejscach zatłoczonych, w okolicach wyciągów, na zakończeniu trasy lub zmniejszenia widoczności z powodu warunków pogodowych lub załamania stoku

3. Wybór toru jazdy.

Narciarz znajdujący się powyżej na stoku musi wybrać taki tor jazdy, aby uniknąć wszelkiej możliwości zderzenia z narciarzem znajdującym się poniżej na stoku.

Komentarz FIS: Narciarstwo i snowboarding są sportami wolności ruchu przy przyjęciu zasady, że każdy uczestnik stosuje się do reguł uprawiania tych sportów. Na stokach rządzi zasada, że pierwszeństwo przysługuje temu kto znajduje się "przed" lub "niżej". Każdy znajdujący się powyżej musi pamiętać, że jego zachowania nie mogą wpłynąć na zachowania tych przed lub poniżej.

4. Wyprzedzanie.

Wyprzedzać można i z góry i z dołu i z prawej i z lewej ale tylko w takiej odległości, która zapewni wyprzedzanemu narciarzowi wystarczającą przestrzeń dla wszelkich jego manewrów.

Komentarz FIS: Wyprzedzający narciarz ponosi całkowitą odpowiedzialności za skutki manewru wyprzedzania do chwili jego ukończenia. Ta zasada odnosi się też do omijania stojących na stoku.

5. Wjazd i ruszanie z miejsca.

Narciarz, który wjeżdża na drogę zjazdu lub po zatrzymaniu chce znowu ruszyć, ma obowiązek sprawdzić patrząc w górę i w dół stoku, czy może to uczynić bez zagrożenia dla siebie i innych.

Komentarze FIS: Doświadczenie dowodzi, że ogromna część wypadków zdarza się wskutek nieprzewidywalnego włączenia się w ruch nowego uczestnika. Jest podstawowym nakazem bezpieczeństwa pełne sprawdzenie czy włączenie się narciarza nie spowoduje utrudnienia dla któregokolwiek z będących w ruchu.

Dopiero po płynnym włączeniu się w ruch korzysta się z pierwszeństwa przyznanego 3 regułą FIS

Wprowadzenie snowboardów i nart głęboko taliowanych (karwingowych) umożliwia ich użytkownikom wykonywanie skrętów i ruch w kierunku przeciwnym do głównego nurtu ruchu - w dół stoku. Ten kto wykonuje manewr "w poprzek lub pod prąd" nurtu ruchu musi zachować się tak, aby osoby poruszające się w dół stoku nie były zagrożone.

6. Zatrzymywanie się.

Narciarz tylko w razie absolutnej konieczności może zatrzymać się w miejscach zwężeń i złej widoczności. Po upadku narciarz musi usunąć się z toru jazdy tak szybko jak to tylko jest możliwe.

Komentarz FIS: Z wyjątkiem szerokich stokowych zatrzymywanie się powinno następować na skraju trasy. Nikt nie może się zatrzymywać w miejscach niewidocznych dla jadących z góry lub zza zakrętu.

7. Podchodzenie i schodzenie.

Narciarz może podchodzić lub schodzić tylko skrajem/brzegiem trasy, a w razie złej widoczności powinien zejść z trasy.

Komentarz FIS: Trasy narciarskie są z założenia przeznaczone do ruchu jednokierunkowego - w dół. Pojawienie się osoby poruszającej się w przeciwnym kierunku stwarza zagrożenie dla poruszających się w dół. Ślady butów wyciśnięte w śniegu pogarszają warunki bezpieczeństwa jazdy i odpowiada za nie ten kto je pozostawił.

8. Stosowanie się do znaków i sygnalizacji.

Każdy narciarz ma obowiązek stosowania się do znaków i sygnalizacji.

Komentarz FIS: Trasy narciarskie oznakowane są w zależności od stopnia ich trudności kolorami (od najłatwiejszych do najtrudniejszych) : ZIELONYM, NIEBIESKIM, CZERWONYM I CZARNYM. Każdy uczestnik ruchu sam decyduje o wyborze trasy. Na trasach ponadto umieszczone są znaki informujące o utrudnieniach lub niebezpieczeństwach np. o lawinach, czy zamknięciu trasy. Uczestnik ruchu ma obowiązek obserwować znaki i stosować się do nich. Uczestnik ruchu narciarskiego powinien zdawać sobie sprawę, że znaki umieszczono dla jego własnego dobra i bezpieczeństwa.

9. Zachowanie się w razie wypadku.

W razie wypadku każdy narciarz ma obowiązek niesienia pomocy.

Komentarz FIS: Jest oczywistą zasadą etyczną, że uprawiający sport ma obowiązek nieść pomoc poszkodowanemu niezależnie od istnienia prawnego obowiązku. W szczególności pomoc powinna polegać na udzieleniu tzw. pierwszej pomocy, na zawiadomieniu właściwych służb oraz natychmiastowym zabezpieczeniu (oznakowaniu) miejsca wypadku tak, aby nie zagrażało ono innym uczestnikom ruchu.

FIS wyraża nadzieję, że zachowanie polegające na uderzeniu w innego uczestnika ruchu i ucieczce z miejsca zdarzenia będzie przez właściwe ustawodawstwa karne, oraz że państwa, które tego jeszcze nie uregulowały wprowadzą właściwe postanowienia do swych ustaw.

10. Obowiązek ujawnienia tożsamości.

W razie wypadku, każdy narciarz (zarówno świadek jak i uczestnik) ma obowiązek podania swych danych osobowych.

Komentarz FIS: Świadkowie i opis zdarzenia mają kardynalne znaczenie dla ustalenia odpowiedzialności i w związku z tym każdy, kto był świadkiem, musi czuć się zobowiązanym do uczestniczenia w procedurach wyjaśniających. Raporty właściwych służb oraz zdjęcia stanowić będą dowody we wszelkich postępowaniach mających na celu ustalenie winnych.

*autor jest instruktorem wykładowcą SITN PZN, prezesem Ski-Lex International oraz członkiem władz Interski

Copyright © Agora SA